به گزارش مشرق به نقل از پايگاه اطلاع رساني دفتر حفظ آثار مقام معظم رهبري، رسانه‌هاي بيگانه خيلي سريع‌تر از داخلي‌ها که عمدتاً فقط اخبار شور و شوق قمي‌ها از شنيدن اين خبر را منتشر کردند، به تکاپو افتادند تا در ادامه‌ي نبرد رسانه‌اي خود، با اهداف اين سفر پراهميت مقابله کنند يا لااقل در حد توان رسانه‌اي خود در داخل و خارج از کشور، اين سفر را تحت‌الشعاع قرار بدهند.
در اين نوشته به بازخواني برخي سناريوهاي رسانه‌هاي بيگانه در سه روز آغازين سفر رهبر معظم انقلاب به قم مي‌پردازيم؛ سناريوهايي که به خيال واهي لغو سفر ايشان به پايگاه اصلي معارف اهل بيت عليهم‌السلام دامن مي‌زد.
لغو سفر
نخستين اقدام رسانه‌هاي بيگانه در تقابل با خبر «سفر قريب‌الوقوع رهبر معظم انقلاب به قم» شايعه‌سازي در خصوص لغو اين سفر بود. اين رسانه‌ها خبري را در سطوح مختلف منتشر کردند مبني بر اين‌که به دليل مخالفت علما و مراجع قم، سفر رهبر معظم انقلاب به قم لغو شده است.
رسانه‌هاي اينترنتي متعددي کوشيدند تا با خبرسازي‌هاي خاص و تکراري، اين سفر را تحت‌الشعاع قرار دهند و چنانچه در خيال خود مي‌پرداختند، لغو اين سفر را از حد شايعه به خبر واقعي تبديل کنند. البته اين شايعه آن چنان سست به نظر مي‌رسيد که حتي از سوي پايگاه‌هاي خبري مشهورتر جريان ضد انقلاب بازنشر نشد و تنها به صورت بسيار محدود منتشر گشت.
فصل مشترک اين پرده از سناريو، تعيين تکليف براي علما و مراجع بزرگ در ادامه‌ي خط اختلاف‌افکني‌‌ها در يک‌سال گذشته و القاي ابهامات و شبهات غير واقعي به جامعه بود تا اين‌گونه وانمود شود که گويا ميان رهبري انقلاب و روحانيون و مراجع عظام قم اختلاف‌هاي جدي و عميقي وجود دارد.
بهت و سکوت هدفمند
سفر رهبر معظم انقلاب با همه‌ي جو‌سازي‌ها سرانجام در ميان استقبال بي‌نظير و تاريخي مردم قم انجام شد. در بدو ورود رهبر انقلاب به قم، رسانه‌هاي متعدد خارجي از حضور ايشان در قم صرفاً به بيان خبري کوتاه بسنده کردند. اين رسانه‌ها در سکوتي هدفمند در خصوص استقبال گسترده‌ي مردم از سفر رهبر انقلاب اسلامي، تصاوير حضور ايشان به قم را نيز منتشر نکردند يا اين‌که تنها به پخش تصاويري ساختگي از حاشيه‌هاي آن پرداختند.
رسانه‌هاي خبري بيگانه در پوشش سفر رهبر انقلاب به قم، به انتشار گزيده‌اي از سخنان ايشان در ديدار با مردم بسنده کردند. گزارشگر تلويزيون بي‌بي‌سي در گزارش مربوط به روز حضور رهبر معظم انقلاب در قم، نتوانست اشتياق وصف‌ناپذير علما و مردم اين شهر را کتمان کند و در يک جمله اذعان کرد که: «پيداست آيتالله خامنهاي در قم دوستان زيادي دارد.» البته اين گزارشگر در ادامه و براي جبران اين ناشکيبي خود، به تکرار مسأله‌ي انتخابات سال گذشته و مخالفت‌هاي احتمالي برخي از علما پرداخت.
برجسته‌سازي ميکروب‌هاي سياسي
رسانه‌هاي بيگانه در پخش سخنان رهبر انقلاب در اجتماع باشکوه مردمي تنها به آن بخش از سخنان ايشان بسنده کردند که ايشان حضور 40 ميليوني ملت در انتخابات سال گذشته‌ي رياست‌جمهوري را رفراندومي ملي در ابراز وفاداري و اعتماد به نظام اسلامي خواندند. آنها از سوي ديگر اين بخش از خبر را که در آن حضرت آيتالله خامنهاي پايداري و هوشياري مردم در مقابل فتنه‌ي 88 را موجب واکسينه شدن کشور و مردم در مقابل ميکروب‌هاي سياسي و اجتماعي خوانده بودند، به عنوان بخش برجسته‌ي خبر منتشر کردند.
اين رسانه‌ها در پوشش اين خبر با استفاده از تکنيک برجسته‌سازي و تأکيد بر نکته‌اي مبهم براي طرح تفسيرهاي مناقشه‌آميز، بر کليدواژه‌ي «ميکروب‌هاي سياسي» تأکيد کردند و کوشيدند تا به مخاطبان خود اين‌گونه القاء کنند که رهبر انقلاب همه‌ي منتقدان و معترضان انتخابات را ميکروب‌هاي سياسي خوانده‌اند، در حالي که ادامه‌ي سخنان رهبر انقلاب که هيچگاه از سوي اين رسانه‌ها منتشر نشد، اين تصور غلط را از بين مي‌برد.
اين رسانه‌ها همچنين هوشمندانه از مفاد مهم سخنان رهبري همچون تشريح تاکتيک‌هاي استکباري در ترويج «اسلام منهاي روحانيت» و «اسلام منهاي سياست» گذشتند و آنها را نيز همچون حضور پرشور مردم ناديده گرفتند. در ادامه‌ي اين حرکت نيز با بهره‌گيري از تجارب ايام انتخابات، اقدام به نامه‌سازي کردند و با انتشار نامه‌اي با امضاي مجهول «جمعي از بستگان گروهي از زندانيان سياسي ايران» در خصوص به‌کار بردن واژه‌ي ميکروب‌هاي سياسي اعلام نارضايتي کردند.
انعکاس ناگزير
در اين روز نيويورک‌تايمز بخش مربوط به وحدت در رهنمودهاي رهبر انقلاب را مورد توجه قرار داد و نوشت: «آيتالله خامنهاي در ديدار با علما خواستار وظيفه‌شناسي، وفاداري و ثابت‌قدمي جامعه شد.» کريستين‌ساينس‌مانيتور نيز به اظهارات رهبري درباره‌ي دو رکن جمهوريت و اسلاميت نظام پرداخت و آن را مورد توجه قرار داد.
فرداي آن روز، روزنامه‌ي اسرائيلي جروزالم‌پست بدون کوچک‌ترين اشاره‌اي به شوق و شور بي‌نظير مردم و روحانيون در مراسم استقبال از رهبري، شکاف ميان روحانيون قم را مسأله‌اي جدي تلقي کرد و نوشت: «رهبر ايران در نظر دارد به شکاف‌هاي موجود ميان روحانيت پايان دهد.»
رسانه‌هاي عربي همچون العربيه و الجزيره نيز در هم‌سويي با شبکه‌هاي غربي و در صدر آنها بي‌بي‌سي، منفعلانه عمل کردند و در بخش‌هاي مختلف خبري خود اشاره‌اي به موج عظيم استقبال مردم قم از رهبر انقلاب نکردند. برخي ديگر از رسانه‌هاي عرب‌زبان منطقه نيز شکست تحريم‌هاي ايران را به عنوان بخش مهم سخنراني رهبري در نخستين روز سفر ايشان به قم منتشر کردند.
البته تلاش رسانه‌هاي بيگانه تا حدود زيادي بي‌نتيجه ماند؛ چنانچه بسياري از روزنامه‌هاي وزين جهان عرب هر کدام در بخش‌هاي متعددي به اين استقبال گسترده‌ي مردمي اشاره کردند. روزنامه‌ي الحيات چاپ لندن اين بخش از رهنمودهاي رهبر انقلاب را مورد توجه قرار داد که روز سه‌شنبه در جمع مردم قم بر تقويت قواي نظام ايران پس از حوادث انتخابات اشاره کرده بودند. خبرنگار الحيات با اشاره به اين‌که اين نخستين ديدار رهبر انقلاب از قم در ده سال گذشته است، از حضور گسترده‌ي مراجع ديني، علما و شخصيت‌هاي حوزه‌ي علميه‌ي قم در استقبال از ايشان خبر داد.
علاوه بر روزنامه‌هاي لبناني، روزنامه‌ي القبس کويت و خبرگزاري کوناي اين کشور نيز سخنان روز سه‌شنبه آيتالله خامنهاي در اجتماع عظيم مردم شهر قم را در صدر اخبار خود آوردند و تأکيد کردند که تحريم‌هاي اعمال شده عليه ايران موجب استحکام بيشتر پيوند بين نظام اسلامي و مردم شده است. اين روزنامه بخش‌هاي بسياري از سخنان رهبري و از جمله شکست توطئه‌ي دولت‌هاي استکباري براي تشديد تحريم‌ها و حمايت از قوه مجريه را منتشر کرد.
روزنامه‌ي سعودي المدينه چاپ عربستان، روزنامه‌ي الجريده‌ي کويت، پايگاه خبري ايلاف و همچنين پايگاه خبري الانتقاد نِت، سخنان رهبري را با اين تيتر منتشر کردند که: آيتالله خامنهاي تأثير تحريم‌ها را کم دانست و گفت که ملت ايران از نخستين سال‌هاي انقلاب تحريم بوده است و راه مقابله با آن را مي‌داند. تحريم‌هاي اخير هم که با تشديد فشار بر روي مردم و جدا کردن آنها از نظام اسلامي طراحي شده، نتوانسته اثر قابل توجهي بر زندگي آنها بگذارد.
مسأله‌سازي
«آيا مراجع تقليد به ديدار آيتالله خامنهاي خواهند رفت؟» اين سؤال درواقع مسأله‌اي بود که رسانه‌هاي مخالف نظام آن را پس از تکرار برخي مقدمات که به نظر آنها حاکي از وجود اختلاف عميق ميان نظام جمهوري اسلامي و مراجع تقليد بود، مطرح ساختند و اين‌گونه وانمود کردند که مراجع تقليد با وجود اين اختلافات، با رهبر انقلاب ديدار نخواهند داشت و اين موجب شکست هدف‌هاي آيتالله خامنهاي در اين سفر خواهد بود.
مراجع عظام تقليد يا روحانيون ارشد
براي همين، رسانه‌ها و خبرگزاري‌هاي بيگانه اخبار مربوط به ديدارهاي شب اول و دوم مراجع عظام تقليد با رهبر معظم انقلاب را منتشر نکردند و همچنان به طرح مسأله‌ي موهوم اختلاف پرداختند. با اين حال برخي رسانه‌هاي فارسي‌زبان بيگانه به دليل انتشار مکرر گزارش‌هاي تصويري اين ديدارها در صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران، اگرچه نتوانستند اين رويداد را سانسور کنند، اما در انتشار آنها ضمن بازي با اصطلاحات و کلمات، سعي کردند خنثي‌سازي کنند و مراجع عظام را «تعدادي از روحانيان ارشد قم» بنامند.
تغيير جهت
با انتشار خبرها و گزارش‌هاي مصور ديدار گرم مراجع عظام و علماي بزرگ حوزه با رهبر انقلاب در محل حضور ايشان و همچنين خبرهاي حاکي از شور و شوق مردم در ديدارهاي عمومي، رسانه‌هاي بيگانه در رويکرد مقابله‌ي تبليغاتي‌شان، اين سفر را يک نوع قدرت‌نمايي وانمود کردند که نظام جمهوري اسلامي آن را در برابر مراجع قم صورت داده است.
اين رويکرد رسانه‌هاي بيگانه البته در ديدار رهبر انقلاب با اجتماع عظيم و پرشور علما، فضلا، اساتيد، مديران مدارس و طلاب حوزه‌ي علميه‌ي قم از بين رفت، زيرا ايشان در آن بيانات -که مهم‌ترين سخنراني در اين سفر رهبر معظم انقلاب به قم محسوب مي‌شود- حوزه‌هاي علميه را به خروج از انفعال و حضور جدي در پاسخ‌گويي به نيازهاي نظام جمهوري اسلامي دعوت کردند. اين بخش از بيانات ايشان، اساساً کوچک‌ترين تصور اين‌چنيني را در ذهن مخاطبان از بين مي‌برد.
اين ديدار و سخنراني اگرچه محورهاي مهم و ويژه‌اي همچون تبيين ابعاد تحول و مديريت تحول در حوزه‌ها و ارتباط متقابل حوزه‌هاي علميه و نظام اسلامي را در بر داشت، اما رسانه‌هاي بيگانه در انتشار آن صرفاً به بخشي از گفته‌هاي رهبر انقلاب اکتفا کردند؛ گفته‌هايي که به برخي افراد اشاره داشت که براي رعايت پسند و عرف عمدتاً مادي دنيايي و حتي براي خوش‌آمد استکبار، فتوا صادر مي‌کنند: «کسي فتوا داده است که تلاش صلح‌آميز هسته‌اي ايران به‌خاطر اين‌که مورد سوءظن قدرت‌هاي بزرگ است، مشروع نيست، اما ما مي‌گوييم استکبار غلط کرده است که به ملت ايران سوءظن دارد.»
رسانه‌هاي بيگانه در اقدامي مشترک تلاش کردند تا مخاطبي براي اين بخش از سخنان رهبر انقلاب پيدا کنند و با بهره‌گيري از آن، جبهه‌اي سياسي و احياناً فقهي را ايجاد کنند. در اين ميان راديو وابسته به سازمان سيا (راديوفردا) نيز در گزارشي مبسوط به دفاع از فتواي مورد اشاره پرداخت و فتواي عدم مشروعيت تلاش صلح‌آميز هسته‌اي ايران به خاطر سوءظن قدرت‌هاي بزرگ را ناشي از نگاه تيزبين صادرکننده‌ي آن دانست.
حال و در ادمه‌ي سفر رهبر معظم انقلاب بايد منتظر بمانيم تا ببينيم که سناريوي جديد مخالفان نظام اسلامي چيست؟
